شماره مصوبه: ۱۵۴۷۴
تاریخ تصویب: ۲۶/۳/۱۴۰۰
بخشنامه به تمامی دستگاههای اجرایی مشمول ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری
در اجرای بند ۳ ماده یک دستورالعمل مدیریت دانش در دستگاههای اجرایی (موضوع مصوبه شماره ۳۸۶۰۵۶ تاریخ ۲۷/۱۰/۱۳۹۹ شورای عالی اداری) و در راستای ایجاد هماهنگی، همراستایی و وحدت رویه در اجرای مدیریت دانش، به پیوست «نظامنامه مدیریت دانش دستگاههای اجرایی» جهت اجرا ابلاغ میگردد.
لازم است کلیه دستگاههای اجرایی مشمول در اجرای بند ۸-۳ نظامنامه نسبت به تعیین واحد متولی مدیریت دانش (از بین واحدهای سازمانی موجود) اقدام و در اسرع وقت نسبت به استقرار نظام مدیریت دانش در دستگاه و واحدهای تابعه بر اساس این نظامنامه اقدام نمایند. معاونت نوسازی اداری این سازمان، همکاری لازم در خصوص ایجاد تغییرات ساختاری مورد نیاز را با دستگاههای اجرایی به عمل خواهد آورد.
دستگاه موظف است ظرف مدت سه ماه پس از ابلاغ این نظامنامه، گزارشی از اقدامات صورت گرفته در اجرای ماده ۸ را به این سازمان (مرکز مطالعات نظامها و فناوریهای اداری) اعلام نماید. سازمان مدیریت و برنامهریزی استانها، مسئول نظارت بر حسن اجرای این نظامنامه و استقرار مدیریت دانش در دستگاههای استانی میباشند.
جمشید انصاری- معاون رییسجمهور و رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
نظامنامه مدیریت دانش دستگاههای اجرایی
ماده ۱- تعاریف واژگان و اختصارات
سازمان: سازمان اداری و استخدامی کشور
دستگاه: دستگاههای اجرایی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری
مصوبه: مصوبه شماره ۳۸۶۰۵۶ تاریخ ۲۷/۱۰/۱۳۹۹ شورای عالی اداری
ستاد: ستاد برنامهریزی تحول اداری کشور
کمیته: یکی از کمیتههای تخصصی موضوع ماده ۴ مصوبه شماره ۱۱۸۵۲/۹۳/۲۰۶ تاریخ ۵/۹/۱۳۹۳ شورای عالی اداری که بر اساس ماده ۵ مصوبه مأمور استقرار مدیریت دانش در دستگاه است.
واحد متولی: واحد سازمانی موضوع تبصره ماده ۵ مصوبه که بر اساس تصمیم شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه مسئول اجرای تصمیمات کمیته در پیادهسازی مدیریت دانش است.
مدیریت دانش: فرایندی نظاممند و مستمر که از طریق آن، دانش دستگاه شناسایی، خلق، نگهداری، تسهیم و بهکار گرفته شده و منجر به یادگیری، نوآوری، توسعه فردی، توسعه تیمی و توسعه سازمانی میشود.
فرآیندهای مدیریت دانش: به فرایندهای پنجگانهای اطلاق میگردد که دانش در دستگاه از طریق آن فرایندها «شناسایی و کشف»، «خلق»، حفظ و نگهداری»، «اشاعه و تسهیم»، و «بهکارگیری» میشود.
تسهیلگرهای مدیریت دانش: عوامل بسترساز و فراهم کننده شرایط سازمانی مناسب که محرک و تقویتکننده فرآیندهای مدیریت دانش هستند.
چشم انداز و مأموریت مدیریت دانش: سندی است که در آن وضعیتی را نشان می دهد که دستگاه اجرایی میخواد در آینده در حوزه مدیریت دانش به آن برسد و چگونگی رسیدن به آن، در سند ترسیم میگردد.
راهبردهای مدیریت دانش: مجموعه اقداماتی که مسیر دستیابی به اهداف کلان و چشم انداز مدیریت دانش را با در نظر گرفتن شرایط محیط داخلی و خارجی دستگاه ترسیم مینماید.
نتایج: خروجیهای دانشی هستند که حاصل استقرار نظام مدیریت دانش در دستگاه است.
پیامدها: اثرات مثبت سازمانی بر دستگاه و ذینفعان آن است که حاصل تحقق نتایج مدیریت دانش است.
ماده ۲- اهداف
اهداف استقرار نظام مدیریت دانش در دستگاههای اجرایی عبارتند از:
۱- همسوسازی و همراستایی میان مدیریت دانش و اهداف، برنامهها و استراتژیهای دستگاهها.
۲- ارزیابی، نظارت و پایش وضعیت بلوغ مدیریت در دستگاه ها.
۳- ایجاد و بهبود فرهنگ تبادل و تسهیم دانش در سطح دستگاه ها.
۴- شناسایی، خلق، نگهداری، تسهیم و استفاده مستمر از دانش در دستگاه ها.
۵- توسعه شبکه دانشی یکپارچه و قابل دسترس در نظام اداری با مشارکت دستگاه ها.
ماده ۳- اصول
اصول حاکم بر نظام مدیریت دانش در دستگاه های اجرایی به شرح ذیل است:
۱- اصل نگرش راهبردی: پشتیبانی و حمایت و همسویی مدیریت دانش با اهداف و استراتژی های دستگاه.
۲- اصل نگرش سیستمی: برقراری ارتباط درونی بین اجزاء نظام مدیریت دانش و ارتباط بیرونی بین نظام مدیریت دانش با سایر نظام های مدیریتی
۳- اصل جامعیت فرایندها: در نظر گرفتن تمامی فرآیندهای مدیریت دانش به منظور استقرار صحیح نظام مدیریت دانش.
۴- اصل مشارکت: جلب مشارکت و همراهی تمامی کارکنان و مدیران در اجرای فرایندهای مدیریت دانش
۵- اصل پایش مستمر: بازبینی و بررسی مستمر نظام مدیریت دانش و فراهم نمودن بازخوردهای لازم جهت اصلاح و بازنگری آن.
۶- اصل تداوم و توسعه مدیریت دانش: در نظر گرفتن مدیریت دانش به عنوان یک موضوع بلندمدت و استمرار و توسعه آن به منظور نیل به نتیجه مناسب.
۷- اصل انسان محوری: محوریت اصلی تمامی فعالیت ها و فرایندهای مدیریت دانش سرمایه انسانی است که نقش ویژه ای در ارتقا سطح دانش سازمانی دارد.
۸- اصل مالکیت معنوی: حفظ مالکیت معنوی دانش های به اشتراک گذاشته شده در سطح دستگاه اجرایی.
ماده ۴- ارزشها
ارزشهای حاکم بر نظام مدیریت دانش در دستگاههای اجرایی به شرح ذیل است:
۱) اندیشه محوری: ارج نهادن به اندیشه و تفکر کارکنان به عنوان مهمترین دارایی و سرمایه دستگاه اجرایی
۲) اخلاق گرایی و فرهنگ محوری: شناسایی، تسهیم و بهکارگیری دانش با رعایت اصول اخلاقی و ارزشی و کرامت انسانی و حفظ مالکیت معنوی.
۳) عدالت محوری: رعایت عدالت در ایجاد انگیزه و شفافیت در تشویق فعالان مدیریت دانش با توجه به میزان عملکرد آنها.
ماده ۵- راهبردها
اجرای مدیریت دانش به عنوان یک نظام مدیریتی مستلزم برخورداری از رویکرد راهبردی و ملاحظه راهبردهایی برای نیل به چشم انداز توسعه نظام اداری است. به نحوی که با یک رویکرد سیستمی، بیشترین همگرایی و هم افزایی را با دیگر نظامها و خرده نظامهای اداری و مدیریتی برقرار نماید. بر این اساس، راهبردهای مدیریت دانش به شرح ذیل میباشند:
۱- همراستایی اهداف و استراتژیهای مدیریت دانش با اهداف و استراتژیهای دستگاه.
۲- ایجاد یکپارچگی و تعامل بین نظام مدیریت دانش و سایر نظامهای مدیریتی در راستای راهبردهای کلان دستگاه.
۳- همگرایی با شرایط محیط داخلی و خارجی نقاط قوت و ضعف دستگاه جهت نیل به چشم انداز مدیریت دانش.
ماده ۶- مدل مدیریت دانش
مدل مدیریت دانش با ابتناء بر مدلهای جهانی، نظرات خبرگان و ویژگیهای نظام اداری کشور طراحی شده و تصویر جامعی از مدیریت دانش در نظام اداری ایران ایجاد میکند که راهنمای اجرای این نظام قرار میگیرد. شکل زیر نشان دهنده مدل مفهومی مدیریت دانش دستگاه های اجرایی است که دارای پنج لایه اصلی است:
۱) لایحه اول (هسته مدل) بیانگر چشم انداز و مأموریت مدیریت دانش دستگاه است. در چشم انداز، وضعیت آتی که دستگاه در زمینه مدیریت دانش می خواهد به آن برسد ترسیم شده و در مأموریت، نحوه تحقق چشم انداز و نقش دستگاه در آن مشخص میشود.
۲) تسهیلگردهای مدیریت دانش در لایه دوم قرار دارند که بستری مهم برای اجرا و توسعه فرایندهای دانشی در دستگاه هستند که با بهرهگیری صحیح از این عناصر فناوری،
۳) در لایه سوم مدل، فرآیندهای دانشی قرار دارند که پیاده سازی مدیریت دانش در دستگاه از شناسایی و کشف دانش تا بهکارگیری دانش، در گرو اجرای صحیح آنها است. این فرایندها شامل شناسایی و کشف دانش، خلق دانش، حفظ و نگهداری دانش، اشاعه و تسهیم و بهکارگیری دانش هستند.
۴) لایحه چهارم مدل دربردارنده نتایج مدیریت دانش در دستگاه است و شامل نوآوری، یادگیری، توسعه فردی، توسعه تیمی، و توسعه سازمانی می باشد.
۵) در لایحه پنجم و نهایی، پیامدهای کسب نتایج مندرج در لایه چهارم قرار می گیرد. پیامدهای نتایج اجرای مدیریت دانش در دستگاه ها شامل مواردی نظیر بهبود کیفیت خدمات، ارتقاء شفافیت و پاسخگویی به شهروندان و بهره وری هستند.
ماده ۷- مراحل استقرار مدیریت دانش در دستگاه
استقرار نظام مدیریت دانش در دستگاه ها شامل چهار مرحله است. سازمان و دستگاه ها موظفند برنامه ها و اقدامات خود را در چارچوب مراحل زیر طراحی و اجرا نمایند:
الف. بسترسازی مدیریت دانش
ب. سنجش بلوغ مدیریت دانش
ج. برنامه ریزی استقرار نظام مدیریت دانش
د. اجرای برنامه های پیش بینی شده برای استقرار مدیریت دانش
ه. پایش و ارزیابی برنامه های مدیریت دانش
ماده ۸- بسترسازی مدیریت دانش
۸-۱- راهبری مدیریت دانش در ستاد:
سازمان موظف است به منظور برنامه ریزی راهبردی و نظارت بر حسن اجرای این نظام نامه و استقرار کامل مدیریت دانش در دستگاه ها نسبت به انجام موارد زیر در ستاد اقدام نماید:
۱) تصویب سیاستهای کلی و برنامههای راهبردی مدیریت دانش در نظام اداری.
۲) پیشنهاد تغییرات در سایر نظامهای مدیریتی متناسب با اهداف و فعالیت های مدیریت دانش (بر اساس ماده ۳ مصوبه) جهت تصویب در مراجع مربوط.
۳) طراحی و برنامه ریزی به منظور استقرار شبکه ملی مدیریت دانش بخش دولتی و تعیین استانداردهای لازم جهت بهره برداری از سامانه های مربوط
۴) بررسی گزارشهای کلی بلوغ مدیریت دانش و تعیین نحوه شناسایی و تقدیر از دستگاههیا فعال و برگزیده در حوزه مدیریت دانش
۸-۲- اقدامات کمیته تخصصی مسئول استقرار مدیریت دانش در دستگاه:
دستگاه موظف است به منظور ایجاد بستر مناسب، فرهنگ سازی و فراهم نمودن زیرساخت های مورد نیاز استقرار نظام مدیریت دانش، یکی از کمیته های تخصصی موضوع ماده ۴ مصوبه شماره ۱۱۸۵۲/۹۳/۲۰۶ تاریخ ۵/۹/۱۳۹۳ شورای عالی اداری را تعیین و مأمور انجام وظایف زیر نماید:
۱) بررسی و تأیید چشم انداز، اهداف و راهبردهای مدیریت دانش دستگاه.
۲) بررسی و تأیید برنامه ها و طرح های دستگاه در زمینه مدیریت دانش.
۳) بررسی و پیش بینی اعتبارات و منابع مورد نیاز استقرار نظام مدیریت دانش بر اساس سند چشم انداز، اهداف، راهبردها و برنامه های مصوب
۴) بررسی و تأیید برنامه های توسعه فرهنگ مدیریت دانش و عناوین و محتوای دوره های آموزشی مورد نیاز برای کارکنان.
۵) پیش بینی و تأیید سازوکارهای انگیزشی برای مشارکت کارکنان، مدیران و واحدهای ستادی و استانی فعال دستگاه در چارچوب دستورالعمل های سازمان.
۶- پیش بینی و تصویب سازوکارهایی برای حفظ مالکیت معنوی و حقوق تألیفی صاحبان و ثبت کنندگان دانش در چارچوب ضوابط و مقررات.
۷) تصویب شیوه نامه های مورد نیاز نظام مدیریت دانش به ویژه در حوزههای انجمنهای خبرگی، سامانه نرم افزاری، روشهای ثبت دانش، فرایند استخراج دانش در زمان خروج از خدمت.
۸) پایش مستمر اجرای مدیریت دانش، اخذ گزارش های مربوط و ارائه آن به سازمان.
۹) ارزیابی نتایج و دستاوردهای اجرای نظام مدیریت دانش در دستگاه.
۱۰) نظارت بر انتخاب مؤسسات مشاور صاحب صلایت در راستای استقرار نظام مدیریت دانش.
۸-۳- واحد متولی مدیریت دانش و شرح وظایف آن:
دستگاه اجرایی مطابق تبصره ماده ۵ مصوبه، واحد متولی مدیریت دانش را متناسب با شرح وظایف و ساختار موجود دستگاه تعیین نموده و این واحد مسئولیت اجرای تصمیمات کمیته تخصصی موضوع بند ۸-۲ را بر عهده دارد.
ماده ۹- سنجش بلوغ مدیریت دانش
سنجش بلوغ مدیریت دانش دستگاه های اجرایی مبتنی بر چهار لایه تسهیلگرها، فرایندها، نتایج و پیامدها بر اساس مدل مفهومی استقرار مدیریت دانش دستگاه های اجرایی انجام میگیرد. سنجش بلوغ مدیریت دانش، یک بار در ابتدای استقرار نظام مدیریت دانش و سپس به صورت سالانه جهت تعیین میزان موفقیت و ارتقاء دستگاه اجرایی در پیشبرد اهداف مدیریت دانش و همچنین تدوین برنامههای بلندمدت و کوتاه مدت مدیریت دانش توسط دستگاه اجرایی در چهارمرحله به شرح ذیل انجام میپذیرد:
۱) مرحله اول؛ خودارزیابی- در این مرحله پس از تعیین واحد متولی مدیریت دانش در دستگاه، این واحد نسبت به ارزیابی دستگاه بر اساس مستندات خواستهشده اقدام می نماید. نتایج خودارزیابی به انضمام مستندات مربوط در سامانه ای که به همین منظور در پورتال سازمان طراحی و تعبیه می گردد، درج خواهد شد.
۲) مرحله دوم: اعتبار سنجی- این مرحله مبتنی بر بررسی امتیازات داده شده در خودارزیابی و مستندات ضمیمه شده است که در سازمان صورت می پذیرد. در این مرحله امتیازات داده شده در مرحله اول با بررسی مستندات ارائه شده برای هر سنجه اعتباریابی می گردد و در صورت عدم تأیید، نتیجه برای اصلاح یا تکمیل مستندات و شواهد به دستگاه منعکس می شود.
۳) مرحله سوم: بررسی میدانی- این مرحله مبتنی بر ارزیابی میدانی و مشاهده و بررسی حضوری در محل دستگاه است. این مرحله توسط کارشناسان سازمان یا ارزیابان آموزش دیده انجام می شود.
۴) مرحله چهارم: تأیید نهایی و رتبه بندی دستگاه ها- پس از پایان فرایند سنجش بلوغ و اعتبارسنجی نهایی نتایج، دستگاه ها بر اساس سطوح بلوغ مدیریت دانش رتبه بندی و معرفی خواهند شد. گزارش تفصیلی سنجش بلوغ توسط سازمان تهیه و منتشر خواهد شد. ستاد در خصوص تقدیر از دستگاه های برتر تمهیدات لازم را پیش بینی خواهد کرد.
ماده ۱۰- برنامه ریزی مدیریت دانش
برنامه ریزی مدیریت دانش با هدف تعیین مأموریت و چشم انداز مدیریت دانش، اولویت بندی حوزه های دانشی و ارائه برنامه اقدامات مورد نیاز در حوزه تسهیل گرها و فرایندهای دانش، صورت می گیرد. نتایج سنجش بلوغ مدیریت دانش و نقاط قوت و قابل بهبود به دست آمده، به عنوان ورودی های مرحله برنامه ریزی در نظر گرفته می شوند. برای انجام این مرحله، دستگاه ها می بایست اقدامات ذیل را انجام دهند:
۱- تدوین چشم انداز، مأموریت و راهبرد ۳ ساله مدیریت دانش بر اساس مفاد این نظام نامه.
۲- شناسایی و اولویت بندی کلان حوزه های دانشی بر پایه مأموریت و سند استراتژی، بررسی نمودار سازمانی و برگزاری جلسات خبرگی میان مدیران ارشد و یا سایر شیوه های متناسب با شرایط دستگاه.
به منظور اولویت بندی کلان حوزه های دانشی از ۴ شاخص «اهمیت»، «تخصصی بودن»، «تجربی و مهارتی بودن»، و «تعداد متخصصان» استفاده می شود. سپس بر اساس برایند نتایج شاخص های چهارگانه، حوزه های دانشی با امتیاز بالاتر به عنوان حوزه های با اولویت در نظر گرفته میشوند.
۳- تدوین درخت (یا نقشه) دانش دستگاه اجرایی.
۴- تعیین اقدامات مورد نیاز برای بهبود در حوزه تسهیلگرها و آماده سازی بیشتر دستگاه برای استقرار مدیریت دانش.
۵- برنامهریزی برای انتخاب و بهره گیری از ابزارها و تکنیکهای مدیریت دانش. در این مرحله در کلان حوزههای دانشی با اولویت، به برنامه ریزی بهبود وضعیت دستگاه در هر یک از مراحل ۵گانه فرایند پرداخته میشود؛ سپس بر اساس آن ابزارها و روشها انتخاب و اجرا میشوند.
۶- استفاده از ابزارها و تکنیکهای شناخته شده مدیریت دانش در مراحل مختلف برنامهریزی و اجرا.
ماده ۱۱- همکاریهای بین سازمانی
۱۱-۱- لازم است دستگاهها به منظور بهرهگیری از دانش یکدیگر به ویژه در حوزههای مشترک و میانبخشی، زمینه همکاری و تبادلات دانشی را فراهم آورند.
۱۱-۲- به منظور شناسایی و احصاء مصادیق میانبخشی مندرج در ماده ۴ مصوبه، دستگاههای مسئول میبایست نسبت به ثبت و حفظ سوابط و تجارب با مرکز آموزش مدیریت دولتی همکاری مستمر داشته باشند.
ماده ۱۲- نرم افزار مدیریت دانش
دستگاه از یک سامانه نرم افزاری مدیریت دانش به منظور پشتیبانی از اجرای دقیق فرایندهای مدیریت دانش استفاده خواهد نمود. نرم افزار مورد استفاده می بایست تحت وب بوده و از طریق شبکه داخلی (اینترانت) و یا اینترنت در دسترس کارکنان دستگاه قرار گرفته و ارتباط بین آنها را فراهم سازد. این نرم افزار می بایست پشتیبان فرایندهای شناسایی، خلق، حفظ، تسهیم و به کارگیری دانش باشد. همچنین لازم است نرم افزار مورد استفاده قابلیت اتصال به شبکه ملی مدیریت دانش داشته باشد. نرم افزار مدیریت دنش می بایست به منظور کارکرد بهینه سیستم مدیریت دانش قابلیت های ذیل را دارا باشد:
- ثبت، طبقه بندی، ارزیابی، بازیابی و توسعه دانش.
- طرح سؤال و تالارهای پرسش و پاسخ.
- امکان برگزاری جلسات هم اندیشی
- تعریف درخت و نقشه دانش سازمانی.
- ثبت و طبقه بندی مستندات دانشی.
- تعریف گروههای دانشی و بهره مندی از امکانات شبکه اجتماعی.
- پایگاه دانش، سیستمهای کدگذاری و سیستم مدیریت اسناد.
- ابزار جستجوی پیشرفته در میان دانش ها، سؤالات و مستندات دانشی.
- امکان شناسایی خودکار خبرگان حوزه های مختلف دانشی.
- امکان ایجاد پروفایل دانشی برای کاربران نرم افزار.
- ارائه گزارش های متنوع مدیریتی از عملکرد واحدهای سازمانی و اعضای نرم افزار.
- حفظ مالکیت معنوی و حقوق ثبت کنندگان و صاحبان دانش به صورت فردی و تیمی.
این نظام نامه در دوازده (۱۲) ماده تنظیم گردیده و از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا می باشد و مسئولیت حسن اجرای آن بر عهده بالاترین مقام دستگاه است.
شماره مصوبه: ۳۸۶۰۵۶
تاریخ تصویب: ۱۳۹۹/۱۰/۲۷
مقدمه
دستورالعمل مدیریت دانش در دستگاه های اجرایی دستگاه های اجرایی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری شورای عالی اداری در یکصد و هشتاد و ششمین جلسه مورخ ۱۳۹۹/۹/۲۴ بنا به پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی کشور، در اجرای بند ۱۶ سیاست های کلی نظام اداری ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری مبنی بر دانش بنیان کردن نظام اداری از طریق به کارگیری اصول مدیریت دانش و یکپارچه سازی اطلاعات؛ بند ۲ـ۱ سیاست های کلی علم و فناوری مبنی بر مدیریت دانش و پژوهش و انسجام بخشی در سیاست گذاری، برنامه ریزی و نظارت راهبردی در حوزه علم و فناوری؛ به استناد بندهای ۸ و ۱۱ ماده ۱۱۵ قانون مدیریت خدمات کشوری و در راستای عملیاتی کردن برنامه پنجم برنامه جامع اصلاح نظام اداری ـ دوره دوم (موضوع تصویب نامه شماره ۳۰۲۵۹۶ تاریخ ۱۳۹۷/۶/۱۴ شورای عالی اداری)؛ «دستورالعمل مدیریت دانش در دستگاه های اجرایی» را به شرح پیوست (ممهور به مهر دبیرخانه شورای عالی اداری) تصویب نمود. این دستورالعمل در ۶ ماده و ۲ تبصره تأیید و از تاریخ ابلاغ، لازم الاجرا است.
متن مصوبه
رئیس جمهور و رئیس شورای عالی اداری ـ حسن روحانی دستورالعمل مدیریت دانش در دستگاه های اجرایی
ماده۱ـ تعاریف و اختصارات به کار رفته در این دستورالعمل به شرح زیر است:
۱ـ ستاد: ستاد برنامه ریزی تحول اداری کشور، موضوع مصوبه شماره ۱/۱۲/۲۰۵۶ مورخ ۱۳۷۷/۲/۱۹ شورای عالی اداری.
۲ـ دستگاه اجرایی: دستگاه های اجرایی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری.
۳ـ نظام نامه مدیریت دانش: سندی است مبتنی بر مدل مدیریت دانش که به منظور ایجاد هماهنگی، هم راستایی و ایجاد وحدت رویه در اجرای مدیریت دانش شامل اهداف، اصول، ارزش ها، راهبردها و فرآیندهای اجرایی مدیریت دانش با در نظر گرفتن ابزارها و تکنیک های مدیریت دانش در حوزه فرآیندهای دانشی، شرح وظایف واحدهای مجری، مدل سنجش بلوغ مدیریت دانش و چارچوب ساز و کارهای انگیزشی برای مشارکت کارکنان و مدیران در دستگاه های اجرایی، توسط سازمان اداری و استخدامی کشور ابلاغ می گردد.
۴ـ دانش: مجموعه ای از آموخته ها و تجارب کسب شده عینی و ضمنی مرتبط با کار از قبیل ایده ها و خلاقیت ها، مهارت ها، مستندات دانشی، روش های حل مسأله، محتوای جلسات تخصصی و کارشناسی و نقد پروژه است.
۵ ـ مدیریت دانش: فرآیندی نظام مند و مستمر که از طریق آن، دانش در دستگاه اجرایی شناسایی، خلق، توسعه، نگهداری، تسهیم و به کار گرفته شده و منجر به یادگیری، نوآوری، توسعه فردی، توسعه تیمی و سازمانی و ارتقای بهره وری می شود.
۶ ـ بلوغ مدیریت دانش: بیانگر میزان قابلیت های یک سازمان در فراهم سازی تسهیل گرها، اجرای فرآیندها و دستیابی به نتایج و پیامدهای مدیریت دانش است. مدل بلوغ مدیریت دانش، مراحل رشد مورد انتظار در فرآیند توسعه مدیریت دانش و اقدامات مناسبی را که سازمان باید برای بهبود وضعیت کنونی خود و دستیابی به سطوح بلوغ بالاتر انجام دهد، مشخص می نماید.
۷ـ سنجش بلواغ مدیریت دانش: ارزیابی سطح بلوغ دستگاه های اجرایی از منظر مدیریت دانش و تعیین جایگاه دستگاه های اجرایی در هرم بلوغ مدیریت دانش است.
ماده۲ـ راهبری مدیریت دانش در دستگاه های اجرایی کشور توسط «ستاد» با مأموریت تدوین، تصویب و ابلاغ اهداف و استراتژی های کلان مدیریت دانش در نظام اداری، تصویب و ابلاغ برنامه راهبردی و نقشه راه و استقرار مدیریت دانش و تصویب راهبردهای توسعه سطح بلوغ، انجام خواهدشد.
ماده۳ـ «ستاد» موظف است به منظور راهبری استقرار مدیریت دانش و برقراری تعامل سیستمی و یکپارچگی با دیگر نظام های مدیریت و منابع انسانی و در اجرای این دستورالعمل، حداکثر طی مدت ۳ ماه از تصویب آن، اقدامات زیر را انجام دهد:
۱ـ شبکه ملی مدیریت دانش در نظام اداری را طراحی و اجرایی نموده؛ استانداردهای لازم جهت طراحی و بهره برداری از سیستم ها و نرم افزارهای مدیریت دانش را تدوین نماید.
۲ـ به منظور سنجش فعالیت های دستگاه های اجرایی در حوزه مدیریت دانش و نهادینه سازی آن، نحوه و فرآیند ارزیابی دستگاه های اجرایی را در چارچوب شاخص های عمومی ارزیابی عملکرد، موضوع مواد ۸۱ و ۸۲ قانون مدیریت خدمات کشوری، تعیین نماید.
۳ـ نظام آموزش کارکنان دولت و دستورالعمل های مربوطه را به نحوی اصلاح نماید که فعالیت های دانشی کارکنان و یادگیری های حاصل شده از مشارکت های دانشی آنان در قالب هایی همچون نشست های تخصصی، جلسات نقد پروژه، یادگیری و کاربست دانش در محیط نرم افزار و خارج از آن، روش های استاد و شاگردی و دیگر ابزارهای مدیریت دانش، با ساعت های آموزش رسمی کارکنان؛ معادل سازی شده و گواهینامه رسمی برای آن صادر گردد.
۴ـ کمیت و کیفیت فعالیت های دانشی کارکنان، در مدت تجربه لازم برای ارتقاء و ارزیابی عملکرد آنها لحاظ گردد. تبصره: در صورتی که مصوبات ستاد در هر یک از موارد فوق نیاز به تأیید و تصویب شورای عالی اداری یا شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی داشته باشد، ستاد موظف است پیشنهادهای لازم را جهت تصویب به این شوراها ارائه نماید.
ماده۴ـ سازمان اداری و استخدامی کشور (مرکز آموزش مدیریت دولتی) با همکاری مراکز علمی دولتی و خصوصی و با مشارکت دستگاه های اجرایی مسئول، ضمن شناسایی و احصای مستمر مصادیق میان بخشی و دارای اهمیت در سطح ملی نسبت به ثبت و حفظ سوابق و تجارب موجود در زمینه: مذاکرات هسته ای، مبارزه با بیماری کرونا، توسعه حوزه های نفتی و پتروشیمی، مبارزه با فقر، بهبود اشتغال، ارتقای بهره وری، توسعه دولت الکترونیک و اصلاح نظام اداری در چارچوب مدیریت دانش، اقدام نماید.
ماده۵ ـ دستگاه های اجرایی موظفند در چارچوب دستورالعمل های ابلاغی از سوی «ستاد»، یکی از کمیته های تخصصی موضوع ماده۴ مصوبه شماره ۲۰۶/۹۳/۱۱۸۵۲ تاریخ ۱۳۹۳/۹/۵ شورای عالی اداری را مأموریت استقرار نظام مدیریت دانش در دستگاه نمایند.
تبصره: تعیین واحد متولی تصمیمات این کمیته بر عهده شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه خواهدبود. ماده۶ ـ بالاترین مقام دستگاه اجرایی، مسئول راهبری استقرار مدیریت دانش در دستگاه و حسن اجرای این مصوبه بوده و گزارش نحوه اجرای آن توسط دبیرخانه شورای عالی اداری، هر شش ماه به شورا ارایه می گردد.
جهت گیری ما
ما در مرجع مدیریت دانش ایران به دنبال ارائه اطلاعات و خدمات مبتنی بر جدیدترین یافته های علمی و موثرترین تجربیات موجود مدیریت دانش در سطح ملی و بین المللی هستیم. پژوهش دامنه دار بیش از دو دهه پشتوانه اصلی ماست.
ارتباط با ما
نشانی:
1-تهران، خ انقلاب، ابتدای خ بهار، برج تجاری اداری بهار، طبقه چهارم اداری، واحد 592، خط ویژه تماس: 77685376-021
2- تهران، خیابان آزادی، خیابان حبیب اله، کوچه قاسمی، مجتمع فناوری امید پارک علم و فناوری دانشگاه شریف
واتس اپ: 1360-409-0903
ایمیل: info@kmgate.ir
همکاری با ما
درگاه مرجع مدیریت دانش ایران از همه اندیشمندان، صاحبان تجربه، دانشجویان دکتری و دانش آموختگان دانشگاهی علاقه مند، دعوت به همکاری می کند. راه های اعلام آمادگی: info@kmgate.ir، 09034091360 .
خدمات ما
مشاوره: کمک به تصمیم گیری درباره مدیریت دانش مجموعه شما.
سامانه: نصب و راه اندازی سامانه ای پیشرفته، مطابق با نیاز شما.
آموزش: توانمندسازی نیروی انسانی برای مدیریت دانش.
شماره مصوبه:۱۱۳۸/۲۱۲
تاریخ تصویب: ۳۰/۰۶/۱۳۹۹
در راستای طراحی و اجرای مدیریت دانش در بخش بهداشت و درمان کشور و به منظور ایجاد چارچوبی استاندارد برای حمایت و پشتیبانی از اجرای صحیح فرآیندهای مدیریت دانش، نظام نامه مدیریت دانش وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی طی نامه شماره نامه ۱۱۳۸/۲۱۲/د مورخ ۳۰/۰۶/۱۳۹۹ از سوی معاون محترم توسعه مدیریت، منابع و برنامهریزی، جناب آقای دکتر سید کامل تقوینژاد، به کلیه واحد های ستاد وزارت، دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی کشور و سازمان های وابسته برای اجرا ابلاغ گردید.
در بخشی از این ابلاغیه و در خصوص اهمیت و ضرورت مدیریت دانش در سازمان امروزی آمده است:
سازمانهای امروزی برای کسب موفقیت و ارتقای عملکرد خود، نیازمند روشهای نوآورانه و ابتکار عمل هستند که این امر مستلزم توجه ویژه به دانش کارکنان به عنوان مهمترین و راهبردیترین دارایی سازمان و سرمایه گذاری بر روی مدیریت آن است. مدیریت دانش فرآیندی است که به سازمانها کمک میکند تا دانش، تجربیات و مهارتهای مهمی را که به عنوان حافظهی سازمانی محسوب میشود را شناسایی، مستندسازی و در سطح سازمان منتشر نماید. استفاده از این فرآیند منجر به توسعه شبکههای دانشی، بهبود دسترسی به منابع دانشی، افزایش سرعت یادگیری و خلق دانش گردیده و سازمان را برای حل مسائل، برنامهریزی و تصمیمگیریهای آتی توانمند میسازد.
همچنین در بخش بعدی ابلاغیه به اهمیت اجرای نظام مدیریت دانش در بخش سلامت اشاره کرده و آمده است:
مدیریت دانش در حوزه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با توجه به نقش کلیدی آن در ارتقاء سلامت جامعه و نیاز به دسترسی سریع دست اندرکاران سلامت کشور به منابع معتبر و بهروز دانشی، از اهمیت بیشتری برخوردار است. ضرورت این موضوع در شرایط کنونی که همهگیری جهانی ویروس کرونا یکی از بحرانیترین شرایط را پیش روی نظام ارائهی خدمات سلامت کشور قرار داده است، بیش از پیش احساس میشود. بدون تردید یادگیری ها، نوآوریها و تجارب ارزشمندی که در گذر از بحرانها به دست میآید در صورت مدیریت و تبدیل آن به دانش آشکار، ذخیره ی ارزشمندی را در اختیار نظام سلامت کشور قرار خواهد داد.
این نظام نامه در ۸ ماده شامل اهداف، تعاریف، دامنه شمول، اصول و ارزشها ، راهبردها، مدل، مراحل استقرار مدیریت دانش و سازوکارهای تعاملی و انگیزشی و ۹ پیوست عملیاتی به عناوین زیر تنظیم شده است:
پیوست شماره ۱: مدل مدیریت دانش
پیوست شماره۲: دستورالعمل سنجش بلوغ مدیریت دانش
پیوست شماره ۳:عناوین و سرفصلهای دوره های آموزشی
پیوست شماره ۴: سند استراتژی مدیریت دانش
پیوست شماره ۵: شناسایی و تهیه درخت کلان حوزههای دانشی
پیوست شماره ۶:عناصر تسهیلگر در مدل مدیریت دانش
پیوست شماره ۷ : ابزارها و تکنیکهای مدیریت دانش در حوزه فرایندهای دانشی
پیوست شماره ۸ : نرم افزار مدیریت دانش
پیوست شماره ۹: انگیزش و پاداش مدیریت دانش
متن کامل