مدیریت دانش تحولی: نسل جدید مدیریت دانش برای تسهیل‌گری تحول دیجیتال

نویسنده

استاد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

هم‌زمان با توسعه شتابان دیجیتالی شدن در عرصه‌های مختلف، نشانه‌های ورود به عصر زندگی مجازی بیش از پیش نمایان شده است. ظهور شبکه‌های اجتماعی، فضاهای درآمیخته با واقعیت مجازی و گرایش شدید شهروندان به برقراری ارتباط با فضای جدید و استقبال بی‌سابقه از ارتباطات و مناسبات این فضا، نیاز به تحول دیجیتال را ضرورت بخشیده است. هرچند واژه دیجیتال به عنوان صفت برای تحول منصوب شده، اما، تحول دیجیتال به امر یا فرایند دیجیتال‌سازی محدود نیست. تحول دیجیتال، فرایند گذر موجودیت‌های سنّتی مبتنی بر ارتباطات، مناسبات و زیست-بوم فیزیکی به دنیای مبتنی بر مناسبت‌ها و موجودیت‌های غیر فیزیکی است. مدیریت دانش به عنوان یکی از مهم‌ترین تسهیل‌گرهای تحول به شمار می‌رود. ماهیت دانشی تحول دیجیتال و ویژگی‌های به شدت پویا و متغیر آن، اقتضاء می‌کند که تغییراتی در نوع نگرش و تسهیل‌گری مدیریت دانش نیز تغییراتی حاصل شود. به همین دلیل، مدیریت دانش تحولی می‌تواند به عنوان راه‌حل مناسبی پیشنهاد شود. در این نوشتار، تلاش شده است به صورت خلاصه، روند شکل‌گیری و ویژگی‌های متمایز مدیریت دانش تحولی با عنوان مدیریت دانش 4.0 تبیین شود.

کلیدواژه‌ها

  • مدیریت دانش تحولی
  • مدیریت دانش 4.0
  • تحول دیجیتال

متن کامل در لینک زیر:

کلیک کنید

تکمیل نقشه ژنوم انسان و گشایشی بزرگ پیش روی مدیریت دانش

نویسنده

استاد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس؛ رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، تهران، ایران

چکیده

سال 2022 در حالی به پایان می‌رسد که انتظار بسیاری از علاقه‌مندان به پروژه ژنوم انسانی با موفقیت به‌سر آمد و در این سال نقشه ژنوم انسانی تکمیل شد. با مشخص شدن کل توالی ژنوم انسانی، امکان فهم دقیق و عمیق‌تری از تکامل و زیست‌شناسی فرد فراهم می‌کند. دانش به عنوان یک عامل تعیین‌کننده در توسعه جوامع به صورت تنگاتنگی با تکامل و زیست شناسی افراد درهم تنیده است. با کامل شدن توالی ژنوم انسانی پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در فهم دانش و ارتقای جدی در فرایندهای خلق، جذب، اشاعه و کاربست دانش ایجاد خواهد شد. پاسخ بسیاری از پرسش‌های مربوط به سازوکارهای خلق دانش، انتقال ویژگی‌های مربوطه از نسلی به نسل دیگر، تفاوت‌ها در اشاعه و کاربست دانش همزمان با این دستاورد مهم مشخص خواهد شد. در نوشتار حاضر، علاوه بر معرفی پروژه ژنوم انسانی، تأثیر تکمیل این پروژه بر برخی از رشته‌های مرتبط با دانش تحلیل شده است. پژوهش حاضر می‌تواند سرآغاز تلاش‌های پژوهشی دامنه‌دار برای بهره‌برداری از یافته‌های نوین ژنتیک در زمینه ژنوم انسانی در ارتقای شناخت ما از دانش و همچنین کاربست آن در عرصه‌های کاربردی دانش قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

  • دانش
  • مدیریت دانش
  • نقشه ژنوم
  • پروژه ژنوم انسانی
  • دانش‌شناسی

متن کامل در لینک زیر:

کلیک کنید

عامل‌های هوشمند و تسهیلات مدیریت دانش: چت جی پی تی و بعد از آن

 10.22091/STIM.2023.2421

محمد حسن زاده

استاد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس؛ رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، تهران، ایران

چکیده

از اواخر سال 2022 میلادی آغاز به کار روبات نرم‌افزاری چت جی پی تی و استقبال کاربران از قابلیت تعاملی آن، پرسش‌های فراوانی را در بین پژوهشگران، مدیران و حتی شهروندان عادی درباره آینده این فناوری‌ها و تاثیرات آنها ایجاد کرد. رشد صعودی شتابان استفاده از این فناوری در اینترنت، این سوال بزرگ را به میان آورد که مدیریت دانش چگونه می‌تواند از این پیشرفت علمی و فناوری بهره‌برداری کند. هرچند هنوز درباره پیش‌بینی میزان تاثیرات این فناوری با توجه به ماهیت پویا و متغیر آن بسیار دشوار است، اما پیش‌بینی کاربردهای مفید آن در عرصه مدیریت دانش چندان سخت نیست. در نوشتار حاضر به صورت مختصر، تاثیرات عامل‌های هوشمند مانند آنچه در چت جی پی تی متجلّی شده است، بر افراد، کسب‌وکارها و مدیریت دانش سازمانی تحلیل شده است. ایده‌های مطرح شده در این نوشتار می‌تواند به استقبال آگاهانه از این فناوری تحولی در کسب‌وکارها کمک کند. توجه به این تاثیرات در کلاس‌های درس مدیریت دانش و سازوکارهای کسب‌و‌کار، به برنامه‌ریزی و اقدام اثربخش کمک می‌کند. عامل‌های هوشمند در آینده نزدیک بسیاری از مشاغل و تشکیلات سازمانی را با تغییر جدی روبرو خواهد کرد. این نوشتار می‌تواند سرآغازی برای اندیشه عمیق‌تر در این زمینه باشد.

کلیدواژه‌ها

  • چت جی پی تی
  • عامل‌های هوشمند
  • مدیریت دانش
  • فناوری‌های نوین
  • هوش مصنوعی

متن کامل در لینک زیر

کلیک کنید

تحول مجازی: مدل عملیاتی و ملزومات

نویسنده

  • محمد حسن زاده  

استاد، دانشگاه تربیت مدرس؛ رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، تهران، ایران.

 پسوند مجازی به کسب‌وکارها و موجودیت‌های جهان واقعی الصاق شده است. تا چند سال پیش با مشاهده واژه مجازی، فضاهایی مانند وبسایت، شبکه اطلاعاتی، کتابخانه‌های دیجیتال و غیره به ذهن متبادر می‌شد. اما امروزه بیشترین وقت شهروندان در فضاهایی سپری می‌شود که تماماً مجازی هستند. فروشگاه‌ها، کسب‌وکارها، فعالیت‌های پولی و مالی، تفریحات و سرگرمی، و غیره همگی در حال انتقال به فضای مجازی هستند. حرکت شتابان در پیوستن به فضای زیست مجازی حالتی از ناهماهنگی و واماندگی را در بین کسب‌وکارها و به ویژه سازمان‌ها ایجاد کرده است. بسیاری از آنها نسبت به تحول دیجیتال اقدام کرده و برنامه‌هایی را به اجرا گذاشته‌اند، اما به نظر می‌رسد این فرایند به اندازه کافی برای برآورده کردن نیازمندی‌ها متناسب نیست و سازمان‌ها لازم است که تحول مجازی را به عنوان حلقه تکمیل‌کننده و چتر پوشش‌‌دهنده اقدامات پراکنده در دستور کار خود قرار دهند. در این نوشتار به صورت اجمالی اما مفید، مفهوم تحول مجازی و ملزومات و گام‌های آن تبیین گردیده است. تلاش شده است که تحول مجازی از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گیرد و بازیگران آن به خوبی شناسایی و معرفی شوند. شش گامِ معرفی شده در این نوشتار می‌تواند راهنمایی برای مدیران، در مسیر تحول مجازی باشد. این نوشتار به عنوان سرآغاز مطالعات دامنه‌دار در خصوص مفهوم تحول مجازی در نظر گرفته می‌شود.

کلیدواژه‌ها

  • تحول مجازی
  • محتوای دیجیتال
  • آمادگی مجازی
  • مدل عملیاتی

متن کامل مقاله در لینک زیر:

کلیک کنید